Ik heb geen medische vooropleiding. Kan ik geregistreerd osteopaat in Nederland worden?

Een mogelijkheid voor studenten zonder een medische vooropleiding is het voltijds-onderwijs (4 jaar Bachelor-niveau) of het deeltijd-onderwijs Osteopathie (7 jaar in deeltijd).
Dit is de mogelijkheid, die geaccrediteerd is door het NRO (Nederlands Register voor Osteopathie). College Sutherland heeft hiervoor uitgebreide audit gehad van het NRO, zowel in 2010 als in 2016. Er zijn uitgebreide criteria opgesteld in het Beroepscompetentieprofiel 2009 (BCP), waar de opleidingen aan dienen te voldoen, waaronder het aantal lesuren, studie-uren, stage-uren, docentkwalificaties, etc.
De eis van BCP-1 in Nederland bedraagt o.a. 271 ECTS voor voltijd onderwijs, incl. opdrachten, zelfstudie, stage en kliniek.
CS heeft in haar voltijds-onderwijs en deeltijd-onderwijs en komt op 300 ECTS, voldoende voor accreditatie BCP, CEN, OsEAN, WHO en in voorbereiding op de NVAO.

Klopt het dat er schoolinstituten in Europa zijn, die niet erkend zijn en niet deelnemen aan internationale organisaties?

Er zijn in Europa circa 200 scholen voor Osteopathie. Sommigen beweren de grootste en daarmee de beste te zijn, hoewel er zowel maatschappelijk als onderwijskundig geen lineair verband is.

Binnen de organisaties voor osteopathie in Europa is het een wirwar aan verenigingen en registers. Vele scholen hebben eigen registers, die uiteraard hun eigen school erkennen, zoals ‘de slager die zijn eigen vlees keurt’. Hoe groter het instituut, hoe indrukwekkender de organisaties zijn, maar het zijn veelal aan elkaar gelinkte dochters van het instituut. Vele grote instituten en organisaties nemen echter niet deel aan de belangrijke internationale overlegorganen, zoals OsEAN en EFFO.

In Nederland is College Sutherland Amsterdam de enige Nederlandse osteopathie-opleiding die erkend is door het NRO (Nederlands Register voor Osteopathie), Controleer altijd de gegevens:

  • Registratie bij het NRO? http://osteopathie-nro.nl/voor-osteopaten/osteopaat-worden/
  • Voldoende les-contacturen? Eis Nederland: 1.558 klokuur deeltijd, dat vereist minimaal 6 jaar met 32 dagen per jaar !!
  • Stage en klinisch onderwijs? Zowel de eisen in NL als in Europa beslaat een groot aantal uren stage in de osteopathische praktijk + het onder supervisie zelfstandig behandelen van patiënten (kliniek).
    • Stage en kliniek moet minimaal 1.000 uur zijn.
    • Stage & kliniek in verkorte deeltijd (na Fysiotherapie) moet minimaal 501 uur zijn.
Klopt het dat College Sutherland geen modulen-onderwijs aanbiedt?

Ja dat klopt. Het patiëntgerichte concept dient te passen in het osteopathisch onderwijs en de osteopathische filosofie. Om het geheel te kunnen beoordelen is gedetailleerde kennis van alle onderdelen een absolute voorwaarde, maar dit moet continu gekaderd worden in alle mogelijke relaties met alle andere systemen. Dit mag op geen enkel moment in de opleiding achterwege blijven. Binnen College Sutherland worden wel modellen aangereikt, zoals het oorzaak-gevolg denken, zonder de kwaliteit van het geheel uit het oog te verliezen. Een module-gericht onderwijs past helemaal niet in dit concept en heeft ook geen enkele historische grond (van Dun 2010).

De som is méér dan de optelsom der delen; een ambachtelijk beroep leren is niet onderdelen bij elkaar sparen.

Van Dun P, 2008, Professionele identiteit en kwaliteit voor de osteopathie, De Osteopaat, Jaargang 9, Vol 2
Waarom duurt de deeltijd-opleiding langer bij College Sutherland dan bij andere opleidingen?

Sommige opleidingen bieden een (verkorte) deeltijd-opleiding aan binnen 4 jaar. Met de huidige minimumeisen kan dat, het maakt echter verschil. Naar onze mening is Osteopathie een beroep en geen verlengstuk van de fysiotherapie o.i.d. Het is een ambacht en, om zowel de vaardigheden als het conceptueel denken eigen te maken, is tijd nodig. Deeltijd heeft, zoals de naam al aangeeft, beperkte tijd binnen een jaar, vandaar meerdere jaren. Alle praktijk, theorie, filosofie en toepassing binnen 4 jaar beperkt ons inziens het geheel tot een louter technische opleiding.
Daarnaast heeft College Sutherland een belangrijk extra klinisch (co-therapie)-jaar in de osteopathie-kliniek. Hier leer je de ambachtelijke vaardigheden toepassen bij patiënten, de belangrijkste leerschool bij een beroep.

Is Osteopathie een wetenschap?

Geen enkele geneeskunde is een wetenschap. Iedere vorm van geneeskunde maakt gebruik van wetenschap om haar concept c.q. uitgangspunten te onderbouwen. Ditzelfde geldt ook voor de osteopathie. Er bestaat geen enkele twijfel over de noodzaak tot wetenschappelijke onderbouwing van de osteopathie. Daarvan getuigen de wereldwijd duizenden studies binnen het vak Osteopathie. Osteopathie is bij uitstek een vak van handvaardigheid, wat de osteopathie in een subjectieve hoek dreigt te zetten. Handvaardigheid verbetert in haar effectiviteit door ervaring.

Wanneer de basisprincipes van de osteopathie in de praktijk worden toegepast, gaat dat uit van andere vooronderstellingen dan reguliere geneeskunde: “De patiënt is niet ziek omdat hij een ziekte heeft, maar heeft de ziekte omdat hij ziek is”. Dat sluit geen wetenschap uit, integendeel, maar vraagt een andere vorm van wetenschap dan die van het regulier paradigma.

Meerdere studies hebben uitgewezen dat effecten van lokale osteopathische technieken in klinische situaties te verwaarlozen zijn, terwijl de totale osteopathische behandeling voor dezelfde aandoening leidt tot significant positieve veranderingen.1234 Ook integratie van alle lichaamssystemen blijkt van het allergrootste belang te zijn, daar osteopathie bij bepaalde aandoeningen beter scoort dan manuele therapie of fysiotherapie.567

Het patiëntgerichte concept inpassen in het osteopathisch onderwijs is een voorwaarde. Een module-gericht onderwijs past niet in dit concept en doet afbreuk aan de basale principes van de osteopathie.

1 Mayer M., 2003, Pilotstudie zur Untersuchung der Wirksamkeit der osteopathische Tuba auditiva Technik bei akuten Tinnituspatienten mit und ohne Hörstörungen, Diplomarbeit AFO Deutschland
2 Joachim S., Kronau S. & Moshövel N., 2008, Test-dependent osteopathic treatment of patients suffering from craniomandibular disorders (CMD) and tinnitus. A pre-post pilot trial, Diplomarbeit AFO Deutschland
3 Plamberger M., 2007, Osteopathy and tinnitus, Masterthesis Wiener Schüle für Osteopathie
4 Ten Ham E.J., van der Heijden G.A.M. & Isaak A.W., 2004, Onderzoek naar de effectiviteit van een osteopathische interventie bij kinderen lijdend aan convergent/divergent strabismus, DO thesis NACO Nederland
5 Hörster A., 2009, Comparison of osteopathy with manual therapy (according to the CRAFTA® concept) for the treatment of patients with craniomandibular dysfunctions (CMD), Masterthesis Wiener Schüle für Osteopathie
6 Niggemeier H. & Wilke H., 2005, Have osteopathic treatments a positive effect on the extent of the pathology of a congenital, muscular torticollis on infants? A randomized controlled trial, Diplomarbeit AFO Deutschland
7 Gerhardt K. & Montag G., 2005, Osteopathic treatment of women suffering from urinary incontinence as a result of an injury to the perineum during delivery. A randomized controlled trial, Diplomarbeit AFO Deutschland
Kan ik van een andere opleiding osteopathie overstappen naar College Sutherland.

Ja, dat kan, maar niet zomaar. Er zijn grote verschillen in opleidingen. College Sutherland houdt zich aan de criteria welke zijn vastgelegd in het Beroepscompetentieprofiel (BCP) in Nederland en de CEN-Standaard, zoals vastgelegd door de overkoepelende organisaties in Europa. Deze criteria vormen de lat waarlangs het curriculum van een andere opleiding gelegd wordt. Vervolgens wordt een individueel programma vast gesteld om uiteindelijk te voldoen aan de criteria.
De eis van BCP-1 in Nederland bedraagt o.a. 1.558 contactuur onderwijs (klokuur) voor deeltijd onderwijs, daarnaast opdrachten, zelfstudie en distant-learning.
CS heeft in haar verkorte deeltijd 5 jaar 7 seminaries van 4 dagen + kliniekonderwijs + snijzaal en komt op 1.620 contactuur (164 ECTS), voldoende voor accreditatie BCP, CEN, OsEAN, WHO en in voorbereiding op de NVAO.
Sommige scholen bieden 4 jaren met 7 tot 8 seminaries van 3 dagen en nauwelijks stage (kliniek) en kunnen dus niet voldoen aan de gestelde eisen en zijn derhalve ook niet geaccrediteerd. Je zult begrijpen dat overstappen wel kan, maar dient te voldoen aan de eisen. 

Is College Sutherland een erkende opleiding?

Ja, in Nederland een geaccrediteerde opleiding voor het Nederlands Register voor Osteopathie (NRO) en daarmee van de Nederlandse Vereniging voor Osteopathie (NVO). http://www.osteopathie-nro.nl/erkende-opleidingen.html
Daarnaast is College voor Osteopathie Sutherland Amsterdam geauditeerde Member van the Osteopathic European Academic Network (OsEAN). OsEAN is een samenwerkingsverband van opleidingen Osteopathie in Europa, voor toelating bestaat er een kwaliteitstoets. OsEAN organiseert congressen gericht op onderwijs (teaching “Palpation” Berlin 2011, teaching “Research” Paris 2012, teachting “Innovation in osteopathic Education” Balcelona 2014, teaching “The soft Skils” Wenen 2016). Daarnaast kent OsEAN een students-exchange, teachers-exchange, examinator-exchange, opleiding voor docenten, etc. OsEAN voert een audit volgens de internationale CEN-Norm voor osteopathie uit voor haar leden. College Sutherland heeft deze audit in 2015 en in 2021 behaald.

Wat is de Benchmark Osteopathy van de WHO?

De Benchmarks for training in the Osteopathy is een document geschreven in 2010 door de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO). In het document staan de minimum eisen waaraan een osteopaat dient te voldoen. Een politiek belangrijk document, omdat het de wereldwijde erkenning voor osteopathie weergeeft.

De in het document vermelde eisen zijn echter voor de Nederlandse en verschillende Europese organisaties veel te laag. De standaarden voor geneeskunde zijn in de verscheidene landen in de wereld verschillend. De Benchmark van de WHO beschrijft een politiek correct minimum. In Nederland gelden echter andere eisen, gesteld door de beroepsorganisaties. De opleidingen in Nederland worden op deze andere eisen geauditeerd.

Overigens wordt de Benchmark van de WHO momenteel herschreven naar hogere eisen.

Wat is de CEN-Norm voor Osteopathy?

De CEN stelt momenteel de norm of standaard vast van het beroep osteopathie in Europa. Hiertoe zijn landelijke organisaties, zoals de NEN in Nederland, actief, die hun bijdrage leveren aan de totstandkoming van de norm. Het beroep osteopathie wordt hierin vast gelegd, evenals de begrippen die het beroep omschrijven. Daarnaast legt de CEN de minimale criteria vast voor de opleidingen osteopathie in Europa (300 ECTS). OsEAN, het academische netwerk van opleidingen in Europa, vertaalt deze CEN-norm naar een academische norm. De CEN-norm wordt geauditeerd door de ‘Austrian Standarts Institute’ in opdracht van OsEAN. De Austrian Standarts Institute is vergelijkbaar met de de NEN in Nederland (http://www.nen.nl)

Hoe kan het dat sommige opleidingen hun onderwijs in de osteopathie goedkoper aanbieden?

Hiervoor zijn verschillende redenen aan te geven:

  • Zij geven (aanzienlijk) minder contacturen onderwijs en bieden e-learning programma’s aan. In het beroepscompetentieprofiel in Nederland staat echter het minimum aantal contacturen evenals de formules voor zelfstudie uitdrukkelijk vermeld en dit wordt door het NRO gecontroleerd. een praktijkgericht beroep kun je niet via e-learning leren.
  • Zij geven geen of minder kliniekuren. De kennis en vaardigheden kan iedere student leren in een aantal jaren onderwijs. De daadwerkelijke en persoonlijke toepassing leer je pas in een osteopathische kliniek (stage).
  • Er is minder of geen persoonlijke ondersteuning. Bij College Sutherland begeleiden we de student graag persoonlijk in kleine groepen.
  • Sommige opleidingen nodigen studenten uit door een goedkope beginjaren aan te bieden, gaandeweg de opleiding worden de bedragen steeds hoger. Soms moeten er aanvullende programma’s gevolgd worden om het diploma (D.O.) behaald te krijgen, soms zelfs verplicht in het buitenland. Vraag altijd naar een transparant kostenplaatje van inschrijving t/m diploma.
Mag ik als fysiotherapeut werken, wanneer ik osteopaat ben?

Ja, dat mag. In het verleden waren de regels van het NRO (Nederlands Register voor osteopathie) dat men bij registratie een formulier diende te ondertekenen als verklaring dat men uitsluitend osteopathie als beroep uitoefende. Deze regels is per november 2014 afgeschaft (ALV van de NVO 27-11-14). De regel bleek enerzijds in de praktijk niet te handhaven, anderzijds was de regel in strijd met de wettelijke bepalingen in Nederland en in Europa.

Je kunt dus prima meerdere beroepen naast elkaar uitoefenen. Met het oog op de economische controle dienst, de verzekeringsmaatschappijen en in het belang van de duidelijkheid voor patiënten, is het aan te raden de twee beroepen te scheiden van tijd en plaats. Dat wil zeggen op de ene plek een praktijk voor osteopathie en op de andere plek een praktijk voor een ander beroep in de gezondheidszorg.

Daarnaast is het aan te raden om voor het andere beroep aangesloten te zijn bij een betreffende beroepsvereniging c.q. betreffend register, van waaruit de vergoeding van de verzekeringen is geregeld en van waaruit klacht- en tuchtrecht gesproken kan worden voor dat beroep. Aanvullende cursussen leiden in het algemeen niet op tot dergelijke beroepen.

Wat zijn de ISO-normen?

ISO 9001 is een controle van het kwaliteitsbeleid van een organisatie op papier (Iso normen: http://www.iso.org/iso/home/store/catalogue_tc/catalogue_detail.htm?csnumber=46486 ) Dit betreft de kwaliteit van het management, de administratie en de organisatie. Het is geen kwaliteitskeuring van het onderwijs, noch van gezondheidszorg of osteopathie. De ISO 9001 specificeert de eisen voor een kwaliteitsmanagementsysteem om het product (verkochte lessen) volgens de wet- en regelgeving te voldoen. Het heeft als doel de klanttevredenheid te verbeteren.

ISO 29990 is een controle van het onderwijssysteem (Iso-Normen 2010: http://www.iso.org/iso/home/news_index/news_archive/news.htm?refid=Ref1384) ISO 29990: 2010, Leren diensten voor niet-formeel onderwijs en opleiding – Beschreven zijn de basis vereisten voor niet-formeel onderwijs en opleiding. Kennis wordt steeds belangrijker en onderwijs wordt mee business gericht. De ISO 29990 is een gemeenschappelijk referentiekader voor onderwijs, opleiding en hun studenten. De standaard moedigt een focus op de leerling en de resultaten van het proces, en benadrukt het volledige scala aan opties beschikbaar voor het leveren van het leren van diensten. De standaard beoordeeld organisaties en individuen aan de hand van eisen en waarmaken van verwachtingen van de competenties. Bovendien wordt overwogen om de ISO 29990 te gebruiken om een LSP (Learning) te certificeren. De ISO 29990 wordt door OsEAN (Osteopathic European Academic Network) gebruikt om de kwaliteit van de aangesloten opleidingen te keuren en te certificeren. De certificatie is in overeenstemming met de CEN-standard en wordt uitgevoerd door de ASI (Austrian Standards Institute te Wenen).

Wanneer moet ik mij inschrijven aan College Sutherland?

Het is raadzaam je vóór de zomer in te schrijven. De opleiding start in september. We werken met kleine groepen, zodat de nadruk op de persoonlijke begeleiding komt te liggen. De laatste jaren stromen de opleidingen voller en voller.

Ons devies: ‘Je leert aan College Sutherland Osteopathie, maar meer nog leer je om osteopaat te worden!’